Μυωπία
Μυωπία λέγεται η διαθλαστική ανωμαλία του ματιού, κατά την οποία οι ακτίνες του φωτός δεν εστιάζονται πάνω στον αμφιβληστροειδή, αλλά μπροστά από αυτόν. Η μυωπία είναι η πιο συνήθης διαθλαστική ανωμαλία και εμφανίζεται υπό κανονικές συνθήκες κατά την σχολική ηλικία είτε επειδή η διάμετρος του ματιού είναι μεγαλύτερη της κανονικής, είτε επειδή η κυρτότητα του κερατοειδούς είναι μεγαλύτερη του κανονικού, είτε λόγω και των δύο αυτών παραγόντων. Το βασικό σύμπτωμα της μυωπίας είναι η θολή αντίληψη των μακρινών αντικειμένων.
Από την παιδική ηλικία προς την εφηβεία η μυωπία συνήθως επιδεινώνεται και πολλές φορές χρειάζονται νέες συνταγές για γυαλιά ή φακούς επαφής. Η μυωπία ακολουθεί την ανάπτυξη του σώματος και σταθεροποιείται όταν σταθεροποιηθεί και η σωματική ανάπτυξη. Εμφάνιση ή επιδείνωση της ήδη υπάρχουσας μυωπίας σε προχωρημένη ηλικία συνήθως οφείλεται σε σκλήρυνση του πυρήνα του κρυσταλλοειδούς φακού του ματιού, δηλαδή σε καταρράκτη.
Υπερμετρωπία
Στην υπερμετρωπία η απόσταση μεταξύ του κερατοειδούς και του αμφιβληστροειδούς χιτώνα είναι μικρότερη της φυσιολογικής. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια παράλληλη δέσμη ακτίνων, που εισέρχεται στο μάτι, να συναντά τον αμφιβληστροειδή πριν ακόμη εστιαστεί. Η υπερμετρωπία μπορεί να οφείλεται σε μικρό προσθιοπίσθιο άξονα του ματιού ή σε μικρή διαθλαστική δύναμη του ματιού ή σε συνδυασμό και των δύο.
Στα πρώτα χρόνια της ζωής είναι φυσιολογικό να υπάρχει κάποιου βαθμού υπερμετρωπία, λόγω του μικρού μεγέθους του ματιού. Με τη πρόοδο όμως της ηλικίας και την ανάπτυξη του σώματος η υπερμετρωπία αυτή μειώνεται ή και εξαφανίζεται.
Τα συμπτώματα της υπερμετρωπίας διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία. Στα παιδιά το εύρος προσαρμογής είναι μεγάλο και δεν παρατηρείται μείωση της όρασης, παρά μόνον όταν η υπερμετρωπία είναι πολύ υψηλή, οπότε και μπορεί να εμφανιστεί και στραβισμός.
Σε μεγαλύτερη ηλικία η υπερμετρωπία εκδηλώνεται τόσο με συμπτώματα κόπωσης όπως κούραση κατά το διάβασμα, πονοκεφάλους, αδυναμία συγκέντρωσης κ.ά. μετά από παρατεταμένη οπτική εργασία όσο και με μείωση της όρασης, αρχικά της κοντινής και επεκτείνεται προοδευτικά και στη μακρινή όραση.
Αστιγματισμός
Στον αστιγματισμό η καμπυλότητα του κερατοειδούς δεν είναι ομοιόμορφη σε όλη του την επιφάνεια, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η συγκέντρωση των φωτεινών ακτίνων, που εισέρχονται στο μάτι, σε ένα σημείο, αλλά να διαχέονται με τέτοιο τρόπο ώστε να σχηματίζουν ένα κωνοειδές σχήμα είτε μπροστά είτε πίσω από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Το αποτέλεσμα είναι τα αντικείμενα να παρουσιάζονται παραμορφωμένα στην περίπτωση του αστιγματισμού τόσο στην μακρινή όσο και στην κοντινή όραση καθώς επίσης να προκαλείται κούραση στα μάτια, ιδίως κατά το διάβασμα ή στον υπολογιστή.
Πρεσβυωπία
Η πρεσβυωπία εμφανίζεται στην ηλικία των 40 ετών και βασικό της σύμπτωμα είναι η μειωμένη κοντινή όραση. Υπάρχει δυσκολία στο διάβασμα χωρίς γυαλιά σε απόσταση 35 - 40 εκατοστών και κόπωση μετά από σύντομο διάστημα κοντινής εργασίας. H πρεσβυωπία οφείλεται σε μεταβολές στον κρυσταλλοειδή φακό του ματιού.
Φυσιολογικά, κατά την όραση κοντινών αντικειμένων για να εστιάσει η εικόνα πάνω στον αμφιβληστροειδή ο κρυσταλλοειδής φακός αλλάζει σχήμα. Μετά την ηλικία των 40 ετών, η ελαστικότητα του φακού μειώνεται με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καλή ικανότητα προσαρμογής του ματιού ιδίως σε κοντινές αποστάσεις. Η πρεσβυωπία μπορεί να συνυπάρξει με μυωπία, υπερμετρωπία ή αστιγματισμό.
Πώς αντιμετωπίζονται οι διαθλαστικές ανωμαλίες του ματιού;
Η διόρθωση των διαθλαστικών ανωμαλιών γίνεται με τα γυαλιά, τους φακούς επαφής και τη διαθλαστική χειρουργική με λέιζερ ή ειδικούς ενδοφακούς που τοποθετούνται μέσα στο μάτι.
