Η πιο συχνή πάθηση της ωχράς κηλίδας σχετίζεται με την ηλικία και ονομάζεται ηλιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι η πρώτη αιτία χαμηλής όρασης στο δυτικό κόσμο για τους ανθρώπους άνω των 50 ετών. Ο ένας ή και οι δύο οφθαλμοί μπορεί να προσβληθούν από την ηλικιακή εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Η κεντρική όραση περιορίζεται, ωστόσο, η περιφερική όραση παραμένει ανέπαφη. Περίπου το 25% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 65 ετών πάσχουν από ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Από αυτούς με ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας στον ένα οφθαλμό, περίπου το 40- 50% θα αναπτύξει ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και στον άλλο οφθαλμό μέσα σε πέντε έτη. Το οικογενειακό ιστορικό της ασθένειας, η φτωχή διατροφή σε συγκεκριμένες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, το κάπνισμα και η αρτηριακή υπέρταση είναι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της ηλικιακής εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Υπάρχουν δύο μορφές ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας: η ξηρά μορφή (γνωστή και ως μη-εξιδρωματική ή ατροφική μορφή) και η υγρά μορφή (ή εξιδρωματική) ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.
Ξηρού τύπου ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
Η ξηρή μορφή ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας είναι ο πιο συχνός τύπος ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας (80-90% των περιπτώσεων). Στα πρώιμα στάδια, υπάρχουν μικρές αλλαγές στην όραση. Με την πάροδο του χρόνου, η κεντρική όραση επιδεινώνεται με αργό ρυθμό. Κυματοειδής γραμμές και μαύρες κηλίδες παρατηρούνται στο κέντρο της όρασης. Αν και δεν υπάρχουν φαρμακευτικές ή χειρουργικές θεραπείες για την ξηρού τύπου ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, τα οπτικά βοηθήματα όπως οι μεγεθυντικοί φακοί μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα αυτά να εκμεταλλευθούν την περιφερική τους όραση και να διαχειριστούν καλύτερα την καθημερινή τους ζωή. Αλλά οι ασθενείς που πάσχουν από την ξηρού τύπου ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας πρέπει να παρακολουθούνται από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο διότι μπορεί να μετατραπεί σε υγρού τύπου. 15% περίπου των ασθενών με ξηρού τύπου ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας θα εμφανίσουν στην πορεία του χρόνου την υγρού τύπου ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Υγρού τύπου ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
Η υγρή μορφή ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας είναι πιο σπάνια αλλά πιο σοβαρή. Η υγρά μορφή της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας αποτελεί περίπου το 15% του συνόλου των περιστατικών με ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, είναι όμως υπεύθυνη για το 90% των περιπτώσεων σοβαρής απώλειας της όρασης. Στην υγρή μορφή ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Η απώλεια της όρασης είναι γρήγορη και πολύ σοβαρή στην υγρή μορφή ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Στο κέντρο του οπτικού πεδίου μπορούν να εμφανιστούν ξαφνικά μαύρες κηλίδες, κενές κηλίδες, κυματοειδής γραμμές και απώλεια σωστής αντίληψης των χρωμάτων.
Ένας εύκολος και αποτελεσματικός τρόπος να εξεταστεί η όραση και πιθανό να ανιχνευτούν οι πρώτες διαταραχές που εμφανίζονται εξαιτίας της υγράς μορφής της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας είναι ο πίνακας του Amsler.
Σε περίπτωση που κάποια περιοχή του πίνακα εμφανίζεται θολή ή με κενά, ή αν οι γραμμές εμφανίζονται παραμορφωμένες, καμπυλωτές ή μπερδεμένες μεταξύ τους (όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα) θα πρέπει ο ασθενής να επισκεφθεί τον οφθαλμίατρό του επειγόντως.
Σε κάθε περίπτωση, ο πίνακας του Amsler δεν μπορεί να αντικαταστήσει την οφθαλμολογική επίσκεψη σε εξειδικευμένο οφθαλμίατρο για τη σωστή διάγνωση της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.
Μπορεί να θεραπευθεί η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας;
Η πλέον σύγχρονη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της υγρού τύπου ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας είναι η θεραπεία με ενδουαλοειδικές ενέσεις με αντι-VEGF (Lucentis, Eylea), με την οποία επιτυγχάνεται σταθεροποίηση αλλά και βελτίωση της κεντρικής όρασης. Η θεραπεία γίνεται αρχικά μια φορά το μήνα για τρεις μήνες και στη συνέχεια εξατομικεύεται. Η στενή (μηνιαία) παρακολούθηση του ασθενούς που πάσχει από την υγρού τύπου ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας είναι απαραίτητη ώστε να εξασφαλιστεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
