- « Γιατί πλέον δεν μπορούσε να επικοινωνήσουμε και μου κάνει συνεχώς παράπονα; »
- « Επιθυμώ τον σύντροφο μου, αλλά γιατί με αποφεύγει όταν προσπαθώ να του πω τι με ενοχλεί; »
- « Μου παραπονιέται πως δεν τον ακούω και πως τον επικρίνω συνεχώς, φταίω εγώ ή εκείνος ; »
Σημαντικό πρώτο βήμα είναι να παρατηρήσουμε το πώς συνηθίζουμε να επικοινωνούμε με το σύντροφό μας. Η παρατήρηση του τρόπου με τον οποίο και οι δύο αντιμετωπίζουμε τις συγκρούσεις, αναδύει το γεγονός πως, πολλές φορές, αυτές οφείλονται σε δυσλειτουργικούς τρόπους αλληλεπίδρασης. Καλό είναι να έχουμε στο μυαλό μας, πως ο τρόπος που σχετιζόμαστε, παγιώνει με τον καιρό ένα σταθερό μοτίβο το οποίο έχει άμεση συνάρτηση σε μεγάλο βαθμό με το πόσο ικανοποιημένοι είμαστε εν τέλει από τη σχέση μας, καθώς και αν επιθυμούμε τη μελλοντική διατήρηση της. Σημαντικό πρωταρχικό σημείο για όλα όσα θα αναφέρουμε παρακάτω, είναι να υπάρχει επιθυμία για τον σύντροφο μας, η επιθυμία του σχετίζεσθαι μαζί του καθώς και η επιθυμία προσπάθειας της επίλυσης των επικείμενων διαφορών, που κάθε συντροφική σχέση έχει.
Οι διαφορές πολλές φορές βασίζονται σε δυσλειτουργικές συμπεριφορές, οι οποίες ενδέχεται να εκφράζονται με επικριτική διάθεση, η οποία περιλαμβάνει την έκφραση κατηγοριών προς το σύντροφο, την επίθεση σχετικά με χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του, καθώς και τη συνεχή έκφραση μιας σειράς παραπόνων που αναφέρονται σε ελαττώματα του. Μάλιστα, αν η έκφραση κατηγοριών συνοδεύεται από περιφρόνηση, επιδεινώνει την υπάρχουσα κατάσταση, καθώς τον πληγώνουν συναισθηματικά, διαβρώνοντας ανεξίτηλα την αντίληψη περί του περί τον εαυτό του και τη σχέση του, μειώνοντας την ικανοποίηση του από αυτή δραματικά (Gottman, 1994).
Στη συνέχεια, ο σύντροφος, ο οποίος δέχεται την επίκριση, αισθάνεται αδικημένος, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει την κάθε σύγκρουση με άμυνα Κατ’ αυτό τον τρόπο, αρνείται τις ευθύνες του, βρίσκει συνεχώς δικαιολογίες για τον εαυτό του, ή υποτιμά τη σοβαρότητα των καταστάσεων. Προς το τέλος, έρχεται η απόσυρση του συντρόφου σε οποιοδήποτε σύγκρουση, με αποτέλεσμα ο σύντροφος να αρνείται απαξιωτικά την εμπλοκή του, αρνούμενος να αλληλεπιδράσει. Όλα τα παραπάνω πρότυπα σχεσιακής αλληλεπίδρασης σχετίζονται με χαμηλά επίπεδα ικανοποίησης και ευτυχίας στις συντροφικές σχέσεις, και πολλές φορές οδηγούν από τον γάμο στο διαζύγιο (Gottman, 1994).
Έχοντας αυτά τα στοιχεία στο μυαλό μας, συνεχίζουμε την ανάλυση μας, αναφέροντας στρατηγικές που βοηθούν την σχεσιακή διατήρηση. Κατ’ αρχάς, είναι σημαντικό να εκφράζουμε στον σύντροφο μας,πως αισθανόμαστε εμείς οι ίδιοι,αντί να τον κατηγορούμε, χρησιμοποιώντας λέξεις, όπως : « Αισθάνομαι, νιώθω, θα ήθελα να, θέλω ». Κατ’ αυτό τον τρόπο, εκφράζουμε άμεσα τα συναισθήματα μας, χωρίς να αισθάνεται ο σύντροφος μας απειλή από τις κατηγορίες μας, με αποτέλεσμα να μην εισέρχεται σε θέση άμυνας και να μένει πιο ανοιχτός την άμεση και ειλικρινή επικοινωνία. Να τον διαβεβαιώνουμε πως είμαστε εδώ να τον ακούσουμε και είμαστε θετικοί στο να μας εκφράσει τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τα παράπονα και τις επιθυμίες του και εμείς από την άλλη να μπορούμε να το αντέξουμε και όσο μπορούμε να το κατανοήσουμε. Μπορεί να μη συμφωνούμε αλλά είναι καλό να σεβόμαστε πάντα το πώς αισθάνεται και πως το συναίσθημα του είναι πραγματικό. Επίσης, η συννενόηση για τις ανάγκες του κάθε συντρόφου, η τήρηση του μέτρου στον συμβιβασμό και να μην αντιλαμβανόμαστε τις θέσεις του συντρόφους μας ως αντιτιθέμενες αλλά ως διαπραγμάτευση των αντιθέσεων με στόχο την ένωση , σχηματίζουν μία στάση επιθυμίας και ουσιαστικής επικοινωνίας με στόχο την προσωπική εκπλήρωση των επιθυμιών εντός του ζευγαριού, αυξάνοντας έτσι τη συνολική ευχαρίστηση από τη σχέση (Dindia, 2012)
Σημαντικό είναι επίσης, να υπάρχει κλίμα ανοιχτότητας στην επικοινωνία με την ανάληψη ευθυνών για τυχόν λάθη και να μη φοβόμαστε να απολογηθούμε για αυτά. Είναι σημαντικό να έχουμε στο μυαλό μας, πως στις σχέσεις, ο κάθε σύντροφος κατέχει το εκατό τοις εκατό του πενήντα τοις εκατό της συντροφικής του σχέσης. Η ευθύνη μοιράζεται και η σχέση αμοιβαία διαμορφώνεται και αναδιαμορφώνεται. Όπως αναφέρει ο Gottman, μια άλλη βοηθητική τεχνική αφορά το να ζητάμε ένα μικρό διάλειμμα πριν την εκκολαπτόμενη σύγκρουση, των είκοσι περίπου λεπτών , ώστε να πάρουμε το χρόνο μας και να ηρεμήσουμε πριν μπορέσουμε στη συνέχεια να συζητήσουμε ήρεμα (1994).
Οι τρόποι διαχείρισης της σύγκρουσης και σχεσιακής διατήρησης, είναι συμπεριφορές που μαθαίνονται, μπορούν να γίνουν συνειδητά και ύστερα να εδραιωθούν, ως συνήθειες πλέον, δύνανται να διατηρούν αυτόνομα τη σχέση.
Βιβλιογραφία
Dindia, K. (2012). ΣχεσιακήΔιατήρηση. Στο Hendrick, C & Hendrick, S.S. (2012). Στενές Σχέσεις. (σσ. 355 – 359). Αθήνα: Πεδίο
Gottman, J. (1994). What predicts divorce? Hillsdale, NJ: Laurence Erlbaum Associates
